ब्राह्मण व मराठ्यांची संत संताजी विचार वंशावर दहशद ? ( भाग 2), ऑक्टोबर तेली गल्ली 2009
घरात संताजींचा फोटो. संताजी उत्सवात सहभाग, संताजीच्या नावाने सुरू असलेल्या संस्थेत सत्तेची साठमारी, संत संताजींचा उत्सवा साठी पन्नास साठ रूपये देऊन पुण्य घेणारी मंडळी. वधुवरांच्या (व्यवसायीक बेगडी समाज प्रेम मेळाव्यास) मॉल मध्ये किमान दहा लाख गोळा करून साजरा करिताना संत संताजी प्रतिमा फक्त पुजना पुरती आसते. हे केले म्हणजे संताजी सेवा, संताजी विचार ही अपली अतिशय चिंचोळी तोकडी संताजी प्रेमाची वहिवाट. आपण संत संताजींना एवढेच समजू शकलो. या पेक्षा त्यांना शोधण्याचा समजून घेण्याचा प्रयत्न केला नाही. जे करतील त्यांना सहकार्याचा हात ही दिला नाही. ह्या उनिदा जवळ ठेऊन काही बाबी समजून मांडत आहे. संत नामदेव हा पहिला अठरा पगड जातीच्या वेदनेच्या मुक्तीचा किरण. हा किरण संपविण्यासाठी संत नामदेवांनी जलसमाधी घेतली ती सुद्धा मुले, मुली, सुना, नातु व नात सुना या सर्वा सह. इथेच बरेच पाणी मुरत आहे. त्या काळातील मठ व राजे यांच्या टाचे खाली दबलेल्या मंडळींना त्यांनी भय मुक्त केले होते. त्यामुळे बौद्ध काळापासून बहुजनांनी आपले मानलेले पंढरपूर त्यांनी अडगळीत म्हणजे जाणीव पूर्वक दुर्लक्षीत केले गलेले पंढरपूर खऱ्या अर्थाने उजेडात आणले. अशा वेळी मठ व राज सत्ता ही लोकमानसातून उतरली. आणि अबाधीत जगणारी माणसे सावध झाली त्याचाच एक भाग म्हणजे संत नामदेवांचे सहकुटूंब जलसमाधी घेणे. ही जलसमाधी नसावी एवढे संकेत त्यांच्या जीवन प्रवासात सापडतात. त्यांच्या सामाजीक परिवर्तनाच्या धसका घेतलेल्या मंडळींचा कावेबाज पणा ही असावा. या नंतर बहुजनांच्या या शक्ती पीठावर त्या तोडीचा कोणी झाला नाही किंवा होऊ दिला नाही हे जेवढे सत्य तेवढेच दुसरी ही गोष्ट सत्य असावी त्याला कारण आसावे असे की आज संत नामदेवांचे म्हणून जे अभंग मान्य करावेत असे ३०० ते ४०० आहेत. हे अभ्यासक नगरकर यांनी मांडले आहे. संत नामदेवांचा विचार प्रवाह बदलण्याचा अंधारात बराच प्रयत्न झालेला आहे. तरी सुद्धा शेकडो वर्षानी सुद्धा संत तुकारामांना संत नामदेवांचेच असलेले अभंग उपलब्ध असतील आणि त्यामुळेच तो विचार सुर्या सारखा होता. अंधाराला छेदणारा. अंधार करणाऱ्यांना पोळणारा होता. हा विचार संत संताजींनी आपला मानला व ते आयुष्यभर अन्यायाच्या विरोधात तळपता सुर्य झाले. संत संताजीना सुर्य म्हणने सोपे आहे. पण या सुर्याचा एक तरी किरण आपण शोधू शकलो का हे मात्र कठिण आहे. कारण संत संताजींना मोठे पण देणे म्हणजे एका तेल्याला मोठे म्हणने. एका तेल्याला मोठे म्हणने म्हणजे आपल्या मक्तेदारीला आपणच खिंडार पाडणे आणी हि घोडचूक ब्राह्मण व मराठे कदापी करणार नाहीत.